Op 23 januari 2018 heeft de Eerste Kamer drie wetten aangenomen die gaan over gedwongen zorg. Deze wetten vervangen de Wet Bijzondere Opnemingen Psychiatrische Ziekenhuizen (de Wet Bopz). Een van die wetten is de Wet zorg en dwang (Wzd), deze is van toepassing op mensen met een verstandelijke beperking. De kern van deze wet (t.a.v. vrijheidsbeperking) is ‘Nee, tenzij’, hetgeen aansluit bij de visie van St. Franciscus.
<h2> Inwerkingtreding Wzd, veranderingen en overgangsbepaling
De Wzd is sinds 1 januari 2020 van kracht. In de wet is een overgangsbepaling opgenomen dat 2020 een overgangsjaar is, waarin organisaties de gelegenheid krijgen om de zorgplannen en huisregels aan te passen of op te stellen overeenkomstig de eisen in de Wzd. De Wzd gaat niet alleen gelden in (zorg)instellingen, maar bijvoorbeeld ook in de thuissituatie, bij logeeropvang en in kleinschalige woonvormen. Vrijwillige zorg is het uitgangspunt en onvrijwillige zorg (afgekort OVZ, onder wet BOPZ een VBM genoemd) is altijd het laatste en uiterste redmiddel (alleen bij verzet en nadeel bij niet inzetten van OVZ).
De Wzd regelt dat cliënten alle zorg krijgen die in het zorgplan is opgenomen en waar de cliënt mee instemt. Komen zorgverlener en cliënt niet tot overeenstemming over vrijwillige zorg, dan moet de zorgverlener een stappenplan doorlopen, voordat onvrijwillige zorg kan worden toegepast. Doel hiervan is dat de situatie van de cliënt goed geanalyseerd wordt, alle alternatieven voor vrijwillige zorg bekeken moeten worden, en zo nodig wordt er externe deskundigheid ingeschakeld, pas daarna kan onvrijwillige zorg worden ingezet.
<h3> Inwerkingtreding Wzd, veranderingen en overgangsbepaling
Gedurende de toepassing van de onvrijwillige zorg moet er, als de onvrijwillige zorg niet kan worden afgebouwd, een externe deskundige betrokken worden (uiterlijk binnen 9 maanden na aanvang OVZ). Als onvrijwillige zorg de enige manier is om “ernstig nadeel” te voorkomen, is verantwoord toezicht verplicht bij de toepassing.
Zorgcentrum St. Franciscus is al geruime tijd aan de slag met deze nieuwe wet en diverse maatregelen zijn reeds getroffen. Hieronder treft u enkele documenten aan die van toepassing zijn op de Wet zorg en dwang.
